Sport biznes: Ayala Konakbayeva boks ortalıgın kalay actı?

25 jastagı käsipkermen biz Gögil men Kayırbekov köceleriniŋ kıyılısındagı zalda kezdestik. Bul – SK boxing atalatın ekinci zal; birincisiniŋ tusawkeseri 2015 jıldıŋ kazan ayında ötti, tuwra bir jıl ötken soŋ ekincisi acıldı. SK – Ayalanıŋ äkesiniŋ atı-jöni. Serik Konakbayev Olimpiyada oyındarı men Älem cempiyonatınıŋ kümis jüldegeri, Ewropanıŋ eki dürkin cempiyonı jäne eki ret Älem kübiginiŋ iyegeri atangan. Birak biznesti köpciliktiŋ oylaganınday bokscınıŋ özi emes, kızı baskaradı.

Kündiz bolgandıktan, ekikabattı zalda adam az: ortada bir jigit gürceni sokkılap jatır, ringte boyjetkenge jattıktırıwcısı sokkı berip üyretiwde, kulakka jügiriw jolagınıŋ dıbısı keledİ. Bir-eki sagattan soŋ bul jer äyelder men erler jäne balalarmen tolıgadı.

Ayala – sabırlı, sımbattı kadamın tik baskan kalpında zalmen ketip baradı. Boks gürcelerin aynalıp jürip ol käsibiy sportpen aynalıspaytın karjıger nege osınday biznes ackanın tüsindirip berdi.

«Boks – tawsılmaytın adrenalin, drayv. Bäri de ömirdegidey – ünemi kozgalısta bolıw jäne bäseke. Ömir seni sokkıga jıksa da, sen kayta turıp alga umtılasıŋ, sabak alasıŋ. Äriyne, boks – fizika, tek 10 payızga, al kalganı – akıl».

Edey

4 jıl burın Amerikada jürgen kezimde salmak tastaymın dep cecip, bokspen aynalısa bastadım. Men tolık bolatınmın, birak tolıktıgım senimdiligime keri äser etken emes. Tek kana özimdi baska kırımnan körsetkim keldi. Al bokstı taŋdaganım, äkem bokscı bolgandıktan, men kickentayımnan jattıgıwlardıŋ äserin bilip östim. Kün sayın 5:30-da turamın, bir kündik tamagımdı dayındap jattıgıwga jügiremin, odan arı ünbersetet. Meniŋ pörtpelim kitepter men tamak könteynerlerine tolı bolatın. Aptasına 6 ret bir jarım sagattan jattıktırıwcımmen jeke dayındaldım. Filmdegi sıyaktı: jertöle, spartalık atmosfera, tamaca duc pen kiyim awıstıratın bölme degen jok. Tört aydıŋ icinde men 20 keli tastadım.

Bir jıldan soŋ ünbersetetti (The University of Maryland) «karjı» mamandıgı boyınca bitirip, Kazakstanga keldim, turmıska cıktım, ajırastım, uwakıttı tekke ötkizbeyin dep armanımdı jüzege asırıwga kiristim. Naktırak aytsam, öz biznesimdi, boks mektebin acıwdı uygardım. Barlıgın da äkemnen jasırın bastap, 25 kazanda, onıŋ tuwgan küninde, özine lentasın kiygizgim keldi. Ol kezde 2015 jıldıŋ kaŋtarı edi. Äli 9 ay uwakıtım bar bolatın.

İske kosıw

Bokscılar zalın josparlaganda eŋ birinci ringtiŋ kalay ornalasatının karastırıw kajet. Biz munı keyinnen bildik. Birinci zalda kabırgalardıŋ arasın eseptemegendikten arnayı 4×4 kölemdi ringke tapsırıs berdik. Ekinci zalda ring standarttı, kölemi 6×6.

Biz jasaktagan gıymarat otbasımızdıŋ menciginde edi, sondıktan jeŋil tüsti, ecteŋeni jalga alıwdıŋ kajeti bolmadı. Awmagı – 400 c.m. Jöndew jumıstarın ärketektirdi izdewden, zaldıŋ kalay bolatının oylastırıwdan bastaldı. Barlıgına da anam kömektesti. 24 jasıŋda kölemdi kurılıspen betpe-bet kelgende kickene öziŋdi jogaltıp alasıŋ. Säwirde bastalgan jöndew jumıstarı kazanda ayaktaldı. Gıymarattıŋ kurılımın kayta josparlagandıktan, eki ay köleminde kötergic kabırga mamandarınıŋ korıtındısın kütiwge tuwra keldi. Barlıgına 150 mıŋ dollar karajat jumsaldı. Akcanı jartılay otbasımnan alsam, jartılay karızga aldım.

Ekinci zal

Gögil men Kayırbekov köceleriniŋ kıyılısında ornalaskan zaldı osı jıldıŋ kazanında actık. Onı da 25-ine tuwralaymız dep edik, birak erterek acıldı. Bul gıymarattı jalga alamız, awmagı – 750 c.m. Birinci zal adam köbeygen soŋ, tarlık ete bastadı, sondıktan nawrızda biz ekinci zalga layıktı orındı izdestire bastadık. Biz köptegen kliyentterimiz birinci zalga osı awdannan katınaytının bilgen soŋ osı awmaktı taŋdap aldık. Habarlandırıwdan köŋilimizden cıkkan gıymarattı taŋdap aldık, tagı da bir üc ayday oylanıp jürip akırı soŋında jalga beriwcimen kelisimge kelip, mawsımda jöndew jumıstarın bastadık. Birinci zalga karaganda tez bitirdik jäne arzanga tüstik. Aynalası 120 mıŋ dollar jumsadık.

Acılıwdıŋ aldındagı 3 kün men sonda turdım desem de boladı. Fors-majorsız boldı dey almaymın – kurılıscılar ülgermedi, jelim tögilip kaladı, käfel ajırap ketti, edende eŋbektep jürip jelimdi kerosinmen ketirdik. Acılatın küni taŋgı 6:30-da soŋgı ret edendi juwıp bolganımız sol algackı kliyentimiz keldi.

Biznes-ülgi

Boks, Fitbox, tay boksı, balalar boksı, jeke jattıgıwlar, Sedecovanıŋ bagdarlaması – bul kulıp körsetetin kızmet türleri. Jattıgıw zalına da barıwga boladı, al Kayırbekovta fin moncası da bar.

Äriyne, payda jıldık nemese bir aylık abonement satıp algan kliyentterden tüsedi. Timiryazev köcesindegi zalda 80-ge juwık adam, al Kayırbekovtagı zalda 120 adam jattıgadı. Toptık abonement ayına 15-25 mıŋ teŋgeniŋ aynalasında boladı. Bäri de jattıgıwdıŋ uzaktıgı men jiyiligine baylanıstı. Jiyi-jiyi jeŋildikter men aksıyalar uyımdastırıp otıramız: merzimdi, otbasılık, jıldık nemese 1+1.

Abonement bagası cıgındar esebinen koyıladı. Jattıktırıwcılardıŋ  jalakısınan ayanıp kalmaymız, bastısı sogan män beremiz. 7 jattıktırıwcımız bar. Olardıŋ icinde sport ceberleri bar, köpciligi «Caŋırak» rezervtegi olimpiyada mektebinen kelgen. Olardıŋ aylık jalakısı 280-320 mıŋ teŋge. Jalakı korı cıgınnıŋ negizgi böligin kuraydı. Kompaniya ctatı 22 adamnan turadı. Jattıktırıwcılardan bölek eki ortalıktı baskarıwcı bar, admenistratırlar, bugalter men finansist jäne eden juwıwcı bar.

Biz narıkka taldaw jasadık, baska bokscılar kulıbına karaganda bizdiŋ bagalarımız jogarılaw. Birak jagdayı jagınan biz birinci orındamız. Bizde jertöle emes, barlık jagdayı jasalgan jaylı ortalık. Biz köptegen adamdar ücin bul birinci orında ekenin bilemiz.

Kompaniyanıŋ aylık aynalımı 5-6 müliyen teŋgeniŋ aynalasında. Meniŋ jartı jıldan soŋ cıgındı aktaymız degen maksatım bolgan, al biz üc aydan soŋ cıktık. Jäne de men bir jıldan soŋ ekinci kecen acamız dep oylagan jokpın, keminde eki-üc jıldan soŋ dep josparlagan edim.

Salgan karajatımızdı äli tolıktay kaytarıp algan jokpız. Biznes-jospar boyınca munı bes jılda jasawımız kajet, birak erterek jetemiz dep oylaymın. Jeli bolgan jerde bul tez jüzege asadı deydi, birak ekinci zaldıŋ acılganına endi bir ay ötti, sondıktan kazir ecteŋe dey almaymın.

Marketing

Bastı feckimiz – jattıktırıwcılardıŋ käsibiyligi. Ortalık äkemniŋ kurmetine atalgandıktan, osı tugırdan taymawımız kajet. Almatınıŋ köptegen ortalıktarı, tipti, eŋ ülkenderi de, bir ökinictisi, käsibiy deŋgeyi tömen jattıktırıwcılardı jaldaydı. Al biz barlık jattıktırıwcılarımızdıŋ sportta tabıstarı men jeŋisteri bolganına basa nazar awdaramız; bizdiŋ uranımız – «Cempiyonnan cempiyonga».

Men marketolog emespin; men ücin zaldıŋ isin jürgiziw baska is sıyaktı boldı. Algackı kliyentterimizdiŋ acılıw küni kelgenine taŋ-tamaca boldık. Olardıŋ barlıgı da ortalıktıŋ salınıp jatkanın körgender men «sarafan radiyosı» arkılı estigen jergilikti turgındar boldı. Onıŋ üstine men äl-Farabiy köcesiniŋ boyınan banner satıp algan edim, munım basında akımaktık bolıp köringeni ras. Birak ol da netejesin berdi. Televiydeniyeniŋ röli de keremet boldı. Acılıw bolatın küni jornalcılar keldi, biz olardı cakırgan jokpız, özderi bilip kelgen bolatın. Acılıwında meniŋ gana äkem bolgan jok, bizdi Serik Säpiyev te koldadı.

Kazir adamdar bizdi älewmettik jeliler arkılı tawıp nemese dostarı men tuwıstarınan esip kelip jatadı. Sonımen katar, master-kilastar uyımdastırıp otıramız. Tanımal bokscılardı cakıramız. Jakında Vasiyliy Leviyt keldi. Vasiyliy Jiyrov keliwi kajet bolgan, birak uwakıt tayaganda kele almaytın boldı.

Awdetoriya

Kliyentterimizdiŋ 65-70% – er kisiler. Al adam kuramı är türli: biznesmender, zaŋgerler men jornalcılar, därigerler, stüdentter. Bul bir jagınan kızıktı; keyde toptık jattıgıwlarga kelip, sırttay bakılaymın, adamdar meniŋ sol jerdiŋ iyesi ekenimdi bilmeydi de.

Men äyelder köp boladı dep kütken edim, birak ümitim aktalmadı. Bizdiŋ mentaletetimiz ogan äli dayın emes siyaktı. 35 jaska deyingi kız kelincikterde kızıgıwcılık bar, birak arı karay küyewleri äyelderin jiberiwge korkadı. Biz olardı süperbokser etip cıgarmaymız goy.

Jumıstagı eŋ jagımdı sät – köŋili tok kliyentterdi köriw. Cempiyonattardar jeŋiske jetkender bar. Acılıwınan beri kelip jürgen balalar jäne bir er kisi bar jıl boyına bir de bir jattıgıwdı kaldırgan emes, onıŋ üstine tangı sagat 7-de keledi. Jakında ol kisige eŋ kurmetti kliyentimiz degen marapat berdik.

Salawattı ömir saltına ıntalandırıp jürgenimiz ücin bir kliyentimiz äkemniŋ atına algıs hat jazıptı. Bul biz ücin öte kımbat. Bir kezderi Özbekstan boks federasiyasınıŋ prezedenti kelgen bolatın. Ogan bizdiŋ ortılıgımız kattı unap, franceza satıp alıwga dayın ekendigin aytkan bolatın.

Negatipsiz de bolmaydı. Bir kliyentimiz jattıgıw barısında ayagın kayırıp alganın aytıp cagımdangan edi, birak därigerler korıtındısı munı däleldey algan jok. Bäribir de bastı mäsele teknekeniŋ ayasında gana tuwındaydı, mısalı, turbalardıŋ sınıp kalatındıgı degendey.

Özim tuwralı

Meniŋ künim taŋgı 6-dan bastaladı. Demalıs küni me jumıs küni me ec ayırmacılıgı jok. Sagat 7-de jattıgıwım bolsa, taŋgı asımdı icip ülgeriw ücin 5:30-da turamın. Bolmasa, taŋgı asımdı icip keŋsege baramın. Kızmetim — munay kompaniyasında icki esep derektiri. Keyde küni boyı sonda bolsam, keyde SK boxing-te künimniŋ jartısın ötkizemin. Kecke ünbersetetke baramın. KazUÜ-nde zaŋger mamandıgı boyınca magestratırada okıymın. Al sportpen künde cugıldanamın. Bir küni boks bolsa, bir kün bal biyi.

Koyın däpterime barlıgın jazıp jüremin. Sonımen katar özimdi uwakıtpen jumıs istewge üyrettim. Eger esep-kıysapka jartı sagat bölsem, isimdi sol uwakıtta bitiremin. Barlık düniyege zer salıp karasaŋ bärine de ülgeriwge boladı. Jumısımda da tez orındawım kajet zattardı stikerge jazıp köz aldıma jabıstırıp koyamın.

Kitaptardan Adizestiŋ «Kemciliksiz jetekcisin» atap öter edim. Adamdarmen jumıs istewde ol magan öte jaksı kömektesti. Jalpı biznes meni cıdamdılıkka üyretip jatır, aldın men tik minezdi bolatınmın.

Men dostık niyettegi bascı bolıwga tırısamın, bakılawcı emes, barınca özim de üyreniwge beyimmin. Biz tatıw ujımbız, birewdiŋ jasay almaganın birew orındaydı. Resepcinge özim de jiyi cıgamın, tipti, balalardı jattıktırgan kezim de bolgan.

Jeke biznesin ackısı kelip jürgenderge keŋesim – edeyiŋiz öte keremet bolsa da, bilimdi karjı analitikterine akca ünemdemey, kömegine jüginiŋiz. Narıkka taldaw jasap, boljam tüziŋiz. Al tipten senimdi bolsaŋız, korıkpay bastay berseŋiz boladı.

Jospar

Eŋ ülken maksatımız – Astanadan zal acıw. Onda keŋse kızmetkerleri, onıŋ icinde erler, köp bolgandıktan, maŋızın jogaltpaydı dep oylaymın. Ssonımen katar baska kalalar men memleketterden francezaga sunıs tüsip jatsa seriktes bolıwga dayınbız. Kazir jumıs istep turgan zaldarmen de kelisimge keliwge boladı. Kayırbekovtegi zaldıŋ tagı da 80 adamdı kabıldawga mümkindigi bar. Kazakstanda boks ortalıktarına degen suranıs bar. Bizde bokstıŋ bedeli bolganımen, jalpılama damıy koygan jok.